Uchet.kz порталының ҚР Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетіне сілтеме жасап хабарлауынша, 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап салық шегерімдерін жоюға қатысты ретроспективті өзгерістер енгізілмейді.
Бұған дейін Сенатта «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының кодексіне (Салық кодексі) және оны қолданысқа енгізу мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының заңдарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы қаралды. Алайда салық шегерімдерін қолдану тәртібін ретроспективті өзгерту туралы ұсыныс қолдау таппады, өйткені бұл салық төлеушілердің жағдайын нашарлатады.
Қолданыстағы Салық кодексіне сәйкес, жеке тұлғалар 2025 жылғы 1 қаңтардан 31 желтоқсанға дейін мынадай салық шегерімдерін пайдалана алады:
- Міндетті зейнетақы жарналары бойынша шегерім;
- Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға аударымдар бойынша шегерім;
- Стандартты салық шегерімдері:
- айына 14 АЕК немесе барлық жеке тұлғалар үшін жылына 168 АЕК;
- әлеуметтік осал топтарға (мүгедектерге, мүгедек балалардың ата-аналарына және т.б.) жылына 882 АЕК;
- Көп балалы отбасыларға шегерім – жылына 282 АЕК-тен аспайды;
- Басқа шегерімдер, соның ішінде:
- ерікті зейнетақы жарналары бойынша,
- білім беру үшін – жылына 118 АЕК дейін,
- медицинаға – жылына 118 АЕК-ке дейін,
- сыйақыға (мысалы, ипотека бойынша) – жылына 118 АЕК-ке дейін.
Басқа салық шегерімдері тек кірістер мен мүлік туралы декларацияны беру кезінде дербес қолданылуы мүмкін.
Алайда, салық агенті растайтын құжаттарды ұсынуды қажет етпей-ақ, жеке тұлға өтініште көрсеткен басқа шегерімдердің болжамды жылдық сома ретінде, бірақ 282 АЕК-тен аспайтын алдын ала сомасын есепке алуға құқылы.
Мысалы, егер адам ипотека бойынша шегерімді ғана қолдануды күтсе, ол 118 АЕК-ке дейінгі соманы көрсете алады.
Қазақстан Республикасының Парламенті қабылдаған «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының кодексіне (Салық кодексі) өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасына және оны қолданысқа енгізу мәселелері туралы Қазақстан Республикасының заңдарына (бұдан әрі – жеке тұлғаның дербес құқығы бар) сәйкес шегерімдер:
- айына 23,5 АЕК мөлшерінде немесе
- артық соманы бір жыл ішінде келесі айларға аудару мүмкіндігімен жылына 282 АЕК мөлшерінде.
Сондай-ақ, егер жеке тұлғадан тиісті өтініш түскен болса, салық агенті 2025 жылдың кез келген айынан бастап осындай алдын ала шегерімдерді қолдануды бастай алатыны анықталды.
Алдын ала шегерімдерді қолдану туралы өтініш берген жеке тұлғалар 2026 жылдың 15 қыркүйегіне дейін 2025 жылға арналған табыстары мен мүлкі туралы декларацияны мыналарды көрсете отырып тапсыруы қажет:
- нақты расталған аударымдар (зейнетақы жарналары, білім беру, медицина, ипотека),
- жылдағы барлық табыс,
- төленетін немесе қайтарылатын жеке табыс салығының есептелген сомасы.
Шегерімдерді растайтын құжаттар талап қою мерзіміне дейін сақталуы тиіс.
Көп балалы отбасылар үшін Заң таңдауды да белгілейді:
- ата-аналардың бірі ай сайын 23,5 АЕК мөлшерінде шегерім жасай алады,
- немесе ата-анасының екеуіне – әрқайсысы айына 11,75 АЕК, бұл жалпы алғанда бірдей жылдық лимит – 282 АЕК.
Сонымен қатар, Заңға жаңа салық шегерімі енгізілді – егер шарттың мәні жұмыстарды орындау немесе қызметтерді көрсету болса, азаматтық-құқықтық шарттар бойынша табыстан ұсталатын әлеуметтік аударымдар сомасына.
Uchet.kz материалдары негізінде
